Golden Eighties (Chantal Akerman, 1986)
Golden Eighties
,
Part of 
Deel van 
Partie de 
Golden Eighties (Chantal Akerman, 1986)
Language
Taal
Langue
Frans
Subtitles
Ondertitels
Sous-titres
Engels, Nederlands
Only available in
Enkel beschikbaar in
Disponible uniquement en
België, Luxemburg, Nederland
Duration
Duur
Durée
96'
Aspect Ratio
Beeldverhouding
Format d'image
1.66

In een winkelgalerij kruisen en ontmoeten klanten en winkelmeisjes elkaar dagelijks in Lili’s kapsalon, in de prêt-à-porter boetiek van de familie Schwartz, of aan de bar bij Sylvie. Allen dromen ze van liefde: verboden liefde, epistolaire liefde, onmogelijke liefde... Ze praten erover, bezingen ze, en dansen op het ritme van het koor shampoomeisjes.

Een uitmuntende ensemblecast, met o.a. Delphine Seyrig en jaren tachtig popster Lio, glijdt door de winkelgalerij in een piekfijn geregisseerde choreografie, op de tonen van een aanstekelijke pop-soundtrack. Akerman schreef zelf de teksten voor de bedrieglijk vrolijke liedjes en zet de kijker constant op het verkeerde been: is deze film echt een ironische kritiek op de hyper-commerciële jaren tachtig of eerder een liefdevolle mijmering over alledaagsheid? Akerman leefde zich volledig uit met het geluidsontwerp voor deze film, die bomvol kleine maar betekenisvolle vondsten zit: van het geklik van hoge hakken op de vloer over het onwelkome geluid van een rits tot de steeds veranderende toon en volume van de vele gesprekken en gezangen.

“Aanvankelijk zin om een komedie te maken. 
Een komedie over de liefde... en de handel. 
Burlesk; teder, waanzinnig.
Vervolgens was één plaats het uitgangspunt van alles.
Een plaats die ik goed ken omdat ik er verscheidene malen als verkoopster heb gewerkt. 
Een winkelgalerij, om precies te zijn de ‘Galerie de la Toison d’Or’ in Brussel. 

Een architektoniese ruimte die de plaats zal worden van één of meer komische verwikkelingen, waar een sentimentele ruimte zou kunnen ontstaan, en waar achter de komedie, en met de komedie, het geweld zich zou kunnen aftekenen, een dof, alledaags geweld.

Chantal Akerman

“Chantal Akerman heeft met Golden Eighties bewezen dat de musical, hoewel beschouwd als een typisch Amerikaans genre, bijval kon genieten tot in het buitenland toe en dat de Franse taal de charme ervan niet in de weg staat. Toch is het een ongebruikelijk genre voor haar: de naam Akerman wordt, onterecht, uitsluitend met experimentele film geassocieerd. [...] Golden Eighties is een heerlijke film. Akerman heeft eerst gewerkt aan decor en kostuums in frisse, intense kleuren, die een microkosmos creëren vol verlangen en constante verleiding. Dan heeft ze het spel van de acteurs uitgewerkt, waarvan de bewegingen meer doen denken aan een choreografie dan aan een natuurlijke werkelijkheid. De liedjes zijn charmant en zetten de verwikkelingen in het verhaal kracht bij zonder de actie te onderbreken. Akerman heeft een ritme en spanning weten op te wekken die zorgen voor luchtigheid en nostalgie.”

Jacqueline Aubenas

 

Golden Eighties is een losbandige musical. Ik hou van de manier waarop Chantal Akerman haar avant-gardistische esthetiek van herhaling, serialiteit en formele patronen verweeft met de serialiteit van het refrein en de herhaalde zang en dans-motieven – het geheel gestructureerd door de overkoepelende patronen van de mise-en-scène. De film weerspiegelt de economische tegenspoed van de jaren 1980, net zoals Hollywood-musicals dat in de jaren 1930 hadden gedaan, terwijl de interactie tussen toeval en alledaagse romantiek teruggrijpt naar Jacques Demy.”

Laura Mulvey

Language
Taal
Langue
Frans
Subtitles
Ondertitels
Sous-titres
Engels, Nederlands
Only available in
Enkel beschikbaar in
Disponible uniquement en
België, Luxemburg, Nederland
Duration
Duur
Durée
96'
Aspect Ratio
Beeldverhouding
Format d'image
1.66
A Film by
Een film van
Un film de
With
Met
Avec
Myriam Boyer, John Berry, Delphine Seyrig, Nicolas Tronc, Lio, Pascal Salkin, Fanny Cottençon, Charles Denner, Jean-François Balmer
Script
Scenario
Scénario
Chantal Akerman, Jean Gruault, Leora Barish, Henry Bean, Pascal Bonitzer
Image
Beeld
Image
Gilberto Azevedo, Luc Benhamou
Sound
Geluid
Son
Henri Morelle, Miguel Rejas
Producer
Producent
Producteur
Martine Marignac
Editing
Montage
Montage
Francine Sandberg
Music
Muziek
Musique
Marc Herouet, Chantal Akerman (lyrics)
Production
Productie
Production
La Cecilia (Paris), Paradise Films (Brussels), Limbo Films (Zurich)

Een shoppingcentrum van verlangens

Perspectief op Golden Eighties

Introductietekst door Nina de Vroome


Het is 1986, in een winkelcentrum in Brussel komen we een schare van kleurrijke personages tegen. Er zijn kledingwinkels en een kapperszaak in het steriele blauwige licht met glazen puien. De hakjes van de kapsters klik-klakken vrolijk over de witte tegels wanneer een romantische twist de gemoederen weer doet oplopen. “Iemand is vreemdgegaan!” Potentiële klanten met natte schouders trippelen de trap af en verkennen de etalages. De shampoomeisjes zingen; “Het regent! Wat houd ik toch van de regen!”, maar de regen zelf krijgen we nooit te zien. Het winkelcentrum bevindt zich onder de grond. Er komt geen daglicht naar binnen en de personages lijken genoeg te hebben aan elkaar. De talloze amoureuze betrekkingen blijven besloten in dit shoppinguniversum. 

Golden Eighties, een energieke musical, is de meest kleurrijke film van Chantal Akerman, die ze maakte op 36-jarige leeftijd. Akerman werd geboren in Brussel, in een Joods-Pools gezin. Haar moeder was een overlevende van de Holocaust, wier ouders allebei in Auschwitz zijn vermoord. Deze familiegeschiedenis speelde een grote rol in het leven en werk van Akerman. Haar relatie met haar moeder werd in verschillende films in beeld gebracht, zoals in News from Home (1976), die Akerman maakte toen ze in New York woonde, en No Home Movie (2015). In 1973 keerde ze terug naar België, waar ze onder andere Je, tu, il, elle (1976) maakte, waarmee ze bekendheid verwierf. Uiteindelijk verhuisde ze naar Parijs. Ze maakte vele langspeelfilms, korte films en documentaires die generaties filmmakers hebben geïnspireerd. Haar film Jeanne Dielman, 23 quai du commerce, 1080 Bruxelles (1975) werd recent door het magazine Sight&Sound van het British Film Institute uitgeroepen tot beste film aller tijden. 

In een gesprek met de Belgische theatermaker Jan Decorte vertelt Akerman hoe Golden Eighties heel vanzelfsprekend is geëvolueerd tot een musical. “Je hoeft maar te filmen hoe de meisjes tegelijkertijd aankomen en hun winkelpui omhoogschuiven en je hebt al een choreografie.” De meisjes worden door de glazen vitrine van de winkels bekeken, en zij bekijken op hun beurt constant wat er buiten gebeurt. Iedereen is aan het “window-shoppen”: het winkelcentrum is bij uitstek een plek waar verlangens worden gekweekt. De etalage van de kledingwinkel wekt de wens op naar een nieuwe “look” om zich verleidelijk te tonen aan degene die men begeert. 

Golden Eighties toont een continue wervelwind van verlangens die nooit worden bevredigd. Akerman zei hierover: "Liefde is als een rok. Als de ene je niet past, dan zoek je een ander.” Liefde wordt inwisselbaar in de moderne consumentenmaatschappij. In de jaren ’80 lijkt de samenleving zich los te maken van langdurige betrekkingen en van het verleden. Maar de geschiedenis heeft wel degelijk plaatsgevonden. Het personage Jeanne Schwartz, gespeeld door Delphine Seyrig, is een Poolse overlevende van een concentratiekamp. Nu runt ze een kledingwinkel samen met haar suffige man en haar charmante zoon. Zo draait het leven verder in deze wereld van glas en geparfumeerde shampoo. 

De melodieën van Golden Eighties vergeet je niet snel. Akerman schreef de liedjes zelf, samen met componist Marc Hérouet, onder andere uitgevoerd door celliste Sonia Wieder-Atherton. In haar vroege jaren gebruikte Akerman nooit muziek in haar films, totdat zij in 1984 Wieder-Atherton ontmoette en geraakt werd door de ritmes, motieven en de energie die zij bracht met haar muziek. Sindsdien werkten ze samen en werden elkaars grote geliefde. Sonia Wieder-Atherton zei; “Ik ben haar soundtrack geworden, zij de beelden bij mijn muziek.” De beelden en de muziek vallen helemaal samen in Golden Eighties, een musical die blijft resoneren in het oeuvre van Akerman, waarin humor, het lichaam in beweging en muzikaliteit steeds aanwezig blijven.

 

Nina de Vroome

Filmmaker, schrijver en redacteur van het Belgisch filmtijdschrift Sabzian

Een shoppingcentrum van verlangens

Perspectief op Golden Eighties

Introductietekst door Nina de Vroome


Het is 1986, in een winkelcentrum in Brussel komen we een schare van kleurrijke personages tegen. Er zijn kledingwinkels en een kapperszaak in het steriele blauwige licht met glazen puien. De hakjes van de kapsters klik-klakken vrolijk over de witte tegels wanneer een romantische twist de gemoederen weer doet oplopen. “Iemand is vreemdgegaan!” Potentiële klanten met natte schouders trippelen de trap af en verkennen de etalages. De shampoomeisjes zingen; “Het regent! Wat houd ik toch van de regen!”, maar de regen zelf krijgen we nooit te zien. Het winkelcentrum bevindt zich onder de grond. Er komt geen daglicht naar binnen en de personages lijken genoeg te hebben aan elkaar. De talloze amoureuze betrekkingen blijven besloten in dit shoppinguniversum. 

Golden Eighties, een energieke musical, is de meest kleurrijke film van Chantal Akerman, die ze maakte op 36-jarige leeftijd. Akerman werd geboren in Brussel, in een Joods-Pools gezin. Haar moeder was een overlevende van de Holocaust, wier ouders allebei in Auschwitz zijn vermoord. Deze familiegeschiedenis speelde een grote rol in het leven en werk van Akerman. Haar relatie met haar moeder werd in verschillende films in beeld gebracht, zoals in News from Home (1976), die Akerman maakte toen ze in New York woonde, en No Home Movie (2015). In 1973 keerde ze terug naar België, waar ze onder andere Je, tu, il, elle (1976) maakte, waarmee ze bekendheid verwierf. Uiteindelijk verhuisde ze naar Parijs. Ze maakte vele langspeelfilms, korte films en documentaires die generaties filmmakers hebben geïnspireerd. Haar film Jeanne Dielman, 23 quai du commerce, 1080 Bruxelles (1975) werd recent door het magazine Sight&Sound van het British Film Institute uitgeroepen tot beste film aller tijden. 

In een gesprek met de Belgische theatermaker Jan Decorte vertelt Akerman hoe Golden Eighties heel vanzelfsprekend is geëvolueerd tot een musical. “Je hoeft maar te filmen hoe de meisjes tegelijkertijd aankomen en hun winkelpui omhoogschuiven en je hebt al een choreografie.” De meisjes worden door de glazen vitrine van de winkels bekeken, en zij bekijken op hun beurt constant wat er buiten gebeurt. Iedereen is aan het “window-shoppen”: het winkelcentrum is bij uitstek een plek waar verlangens worden gekweekt. De etalage van de kledingwinkel wekt de wens op naar een nieuwe “look” om zich verleidelijk te tonen aan degene die men begeert. 

Golden Eighties toont een continue wervelwind van verlangens die nooit worden bevredigd. Akerman zei hierover: "Liefde is als een rok. Als de ene je niet past, dan zoek je een ander.” Liefde wordt inwisselbaar in de moderne consumentenmaatschappij. In de jaren ’80 lijkt de samenleving zich los te maken van langdurige betrekkingen en van het verleden. Maar de geschiedenis heeft wel degelijk plaatsgevonden. Het personage Jeanne Schwartz, gespeeld door Delphine Seyrig, is een Poolse overlevende van een concentratiekamp. Nu runt ze een kledingwinkel samen met haar suffige man en haar charmante zoon. Zo draait het leven verder in deze wereld van glas en geparfumeerde shampoo. 

De melodieën van Golden Eighties vergeet je niet snel. Akerman schreef de liedjes zelf, samen met componist Marc Hérouet, onder andere uitgevoerd door celliste Sonia Wieder-Atherton. In haar vroege jaren gebruikte Akerman nooit muziek in haar films, totdat zij in 1984 Wieder-Atherton ontmoette en geraakt werd door de ritmes, motieven en de energie die zij bracht met haar muziek. Sindsdien werkten ze samen en werden elkaars grote geliefde. Sonia Wieder-Atherton zei; “Ik ben haar soundtrack geworden, zij de beelden bij mijn muziek.” De beelden en de muziek vallen helemaal samen in Golden Eighties, een musical die blijft resoneren in het oeuvre van Akerman, waarin humor, het lichaam in beweging en muzikaliteit steeds aanwezig blijven.

 

Nina de Vroome

Filmmaker, schrijver en redacteur van het Belgisch filmtijdschrift Sabzian